(w ogólności) to say
(przemawiać) to speak
(opowiadać, rozmawiać) to talk
(polecać, przekonywać) to tell
~ po polsku to speak Polish
mów co chcesz say what you like
~wiąc szczerze frankly, frankly speaking
~wiący ojczystym językiem native speaker
~wiący półsłówkami mealy-mouthed
krótko ~wiąc briefly
~wiąc prawdę the fact is
~ do kogoś to speak to sb
~ dwuznacznie to equivocate
~ długo i mętnie to rumble
~ bez przekonania to mouth
nie ma o czym ~ forget it
~ niewyraźnie to splutter, to slur
~ płaczliwym głosem to whimper
~ szczerze to tell straight out
~ szybko w podnieceniu/nerwowo to twitter
~ wymijająco to equivocate
~ z pamięci to speak from memory
~ z sensem/gadać głupstwa be talking sense/nonsense
~ z trudnością to splutter
~ zagadkowo to be speaking/talking in riddles
nie ~wiąc już o... not to speak of..., to say nothing of...
nie ma o czym ~ nothing to speak of
coś mówi samo za siebie sth speaks for itself

vi imperf
1. to speak
to talk: nie umie jeszcze ~ he can't speak yet
~ po francusku to speak French.
2. (powiedzieć) to say
to tell
to speak
~ prawdę to tell the truth
~ z sensem to talk sense
~ą they say, it is said
co ty ~sz?really? is that so?
tu mówi Londyn! this is Radio London!
nie trzeba nawet ~ it goes without saying
needless to say
(colloq): nie można ~ nie don't say no
mów co chcesz say what you like
przecież ~ę! certainly!
of course!
inaczej ~ąc in other words
ściśle ~ąc strictly speaking
nie ~ąc o not to mention
to say nothing of.
3. (rozmawiać) to talk (about)
to discuss.
4. (mieć znaczenie) to mean
to convey: to nazwisko nic mi nie ~i this name means nothing to me.
5. (wskazywać) to point (to)
to indicate
to testify (to) .
6. (popierać): ~ dobrze o... to speak in favour (of)
to support, to back
~ głupio to talk nonsense
~ąc między nami between you and me
~ą, że on zwariował he is said to have gone mad
prawdę ~ąc to tell the truth

7. (wspominać, napominać) to mention
to refer: ~ąc między nami between you and me
~ bezustannie to talk on and on
~ dalej to keep talking
~ do siebie to talk to oneself
nie ma o czym ~ it isn't worth mentioning
~ szczerze frankly/honestly speaking

vt vi to speak (coś) to say (komuś) to tell (rozmawiać) to talk
nie ma o czym mówić - there’s nothing to speak about (grzecznościowo) don’t mention it, forget it
mówić na próżno - to waste one’s breath
pot.
mówić (jak) do ściany - to speak to deaf ears, to speak to a (brick) wall
mówi się (że)... - they say (that)..., it is said...
nie mówiąc o... - to say nothing of...
mówić prawdę - to tell the truth
szczerze mówiąc - frankly speaking, to be frank
zob.
powiedzieć -

to say, to tell~ kłamstwo - to tell a lie~ prawdę - to tell the truth

TALK ABOUT SMTH

TALK OF SMTH

CARRY ON A CONVERSATION

BID

TALK

SAY

MENTION

to speak

imperf speak, say, tell, talk
nie ma o czym ~ (grzecznościowo) nothing to speak of

speak

parley

speech

tell

verbalize